Μεσοκοιλιακή Επικοινωνία
στα Παιδιά

Η μεσοκοιλιακή επικοινωνία είναι μία οπή ανάμεσα σε δύο κοιλότητες της καρδιάς. Η καρδιά διαιρείται ανατομικά σε τέσσερις κοιλότητες. Τα παιδιά με μεσοκοιλιακή επικοινωνία έχουν μία οπή ανάμεσα στις δύο κατώτερες κοιλότητες που ονομάζονται «κοιλίες» (Εικόνα 1). Η παρουσία μίας οπής ενδιάμεσου ή μεγάλου μεγέθους μπορεί να μεταβάλλει την πορεία ροής του αίματος διαμέσου της καρδιάς και αυτό μπορεί να αναγκάσει την καρδιά να εργάζεται εντονότερα από όσο χρειάζεται, με αποτέλεσμα να προκύπτουν διάφορα προβλήματα υγείας.

Κάθε παιδί με μεσοκοιλιακή επικοινωνία έχει γεννηθεί με αυτή. Η μεσοκοιλιακή επικοινωνία αποτελεί κοινό πρόβλημα και η συχνότητά της ισούται με 4 περιστατικά ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων. Κάποιες φορές, η μεσοκοιλιακή επικοινωνία συνυπάρχει με άλλα καρδιακά προβλήματα, όπως π.χ. η τετραλογία Fallot και η μετάθεση μεγάλων αρτηριών.

Τα βρέφη και τα παιδιά με μεσοκοιλιακή επικοινωνία μικρού μεγέθους μπορεί να μην παρουσιάζουν συμπτώματα. Εάν η μεσοκοιλιακή επικοινωνία είναι ενδιάμεσου ή μεγάλου μεγέθους μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα όταν το βρέφος είναι 2 έως 8 εβδομάδων. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Καρδιακός ρυθμός ταχύτερος από τον φυσιολογικό

• Αναπνοή που είναι γρήγορη, θορυβώδης ή και τα δύο

• Αδυναμία πρόσληψης βάρους ή ανάπτυξης εξίσου γρήγορα με τα άλλα παιδιά

• Εμφάνιση σημαδιών πείνας αλλά δυσκολία σίτισης. Τα βρέφη με μεσοκοιλιακή επικοινωνία κουράζονται και ιδρώνουν όταν προσπαθούν να σιτιστούν

• Ωχρότητα δέρματος

Με τη βοήθεια του υπερηχοκαρδιογραφήματος, η μεσοκοιλιακή επικοινωνία μπορεί να εντοπιστεί κατά τη διάρκεια της κύησης ή σύντομα μετά τη γέννηση. Όμως, αυτό δεν συμβαίνει πάντα, γιατί η μεσοκοιλιακή επικοινωνία δεν είναι πάντα ανιχνεύσιμη με το υπερηχοκαρδιογράφημα και τα περισσότερα νεογνά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα που παραπέμπουν σε μεσοκοιλιακή επικοινωνία.

Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται την παρουσία μεσοκοιλιακής επικοινωνίας, μπορεί να ζητήσει: 

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα - Με τη μέθοδο αυτή αξιολογείται η ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς.

• Ακτινογραφία θώρακος - Αυτή μπορεί να είναι φυσιολογική εάν η μεσοκοιλιακή επικοινωνία είναι μικρού μεγέθους. Μπορεί να αναδείξει ευρήματα από την καρδιά ή τους πνεύμονες εάν η μεσοκοιλιακή επικοινωνία είναι ενδιάμεσου ή μεγάλου μεγέθους. 

• Υπερηχοκαρδιογράφημα - Με τη μέθοδο αυτή μπορεί να μετρηθεί το μέγεθος της οπής στην καρδιά και να εντοπιστεί με ακρίβεια η θέση της καθώς και τυχόν άλλα καρδιακά προβλήματα.

Η αντιμετώπιση της μεσοκοιλιακής επικοινωνίας εξαρτάται από το μέγεθός της και από το εάν προκαλεί συμπτώματα. Οι μεσοκοιλιακές επικοινωνίες μικρού μεγέθους δεν προκαλούν συμπτώματα και συνήθως κλείνουν αυτόματα.

Τα παιδιά με μεσοκοιλιακή επικοινωνία μικρού μεγέθους μπορεί να μη χρειάζονται ειδική θεραπεία εκτός εάν η μεσοκοιλιακή επικοινωνία προκαλεί προβλήματα. Τα παιδιά αυτά μπορούν να υποβάλλονται σε τακτικές επανεξετάσεις για να εξακριβωθεί εάν η καρδιά τους παραμένει υγιής.

Οι μεσοκοιλιακές επικοινωνίες ενδιάμεσου ή μεγάλου μεγέθους συνήθως προκαλούν συμπτώματα. Τα παιδιά με μεσοκοιλιακή επικοινωνία ενδιάμεσου ή μεγάλου μεγέθους χρειάζονται τακτικές επανεξετάσεις για να εξακριβωθεί εάν η καρδιά τους παραμένει υγιής και να ανιχνευτούν τυχόν μεταβολές. Επίσης, μπορεί να χρειαστούν θεραπεία.

Η θεραπεία των μεσοκοιλιακών επικοινωνιών ενδιάμεσου ή μεγάλου μεγέθους μπορεί να περιλαμβάνει:

• Καρδιολογικά φάρμακα 

• Θρεπτική διατροφή. Ένα βρέφος με μεσοκοιλιακή επικοινωνία ενδιάμεσου ή μεγάλου μεγέθους μπορεί να χρειάζεται διατροφή με αυξημένη θερμιδική πυκνότητα. Αυτό επιτυγχάνεται με την προσθήκη υδατανθράκων ή/και τριγλυκεριδίων μέσης αλύσου σε συμβατικές βρεφικές φόρμουλες. Αυτό μπορεί να βοηθήσει το νεογνό να προσλάβει βάρος και να αναπτυχθεί φυσιολογικά.

• Μέτρα πρόληψης κατά των λοιμώξεων του αναπνευστικού (εμβολιασμός κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), της γρίπης και του πνευμονόκοκκου).

• Σύγκλειση μεσοκοιλιακής επικοινωνίας με:

  • Διαδερμική μέθοδο. Πραγματοποιείται με τοπική νάρκωση και ήπια καταστολή χρησιμοποιώντας ειδικούς καθετήρες προκειμένου να εμφυτευθεί στην καρδιά μία ειδική συσκευή που ονομάζεται «ομπρέλα».

  • Καρδιοχειρουργική επέμβαση για απλή συρραφή της οπής εάν αυτή είναι μικρή. Στις μεγαλύτερες οπές μπορεί να χρησιμοποιηθεί ιστός από περικάρδιο σαν εμβάλωμα.