Παχυσαρκία

Ως παχυσαρκία ορίζεται η κατάσταση που συνοδεύεται από αυξημένη εναπόθεση λίπους.

Οι ιατροί για να ορίσουν ποιος είναι λιποβαρής, έχει φυσιολογικό βάρος, είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος χρησιμοποιούν ένα ειδικό μέγεθος, που ονομάζεται "Δείκτης Μάζας Σώματος" (ΔΜΣ). Ο ΔΜΣ αποτελεί μία σχέση ανάμεσα στο βάρος και το ύψος ενός ατόμου. Συνεπώς, ως παχύσαρκος ορίζεται αυτός που το βάρος του είναι δυσανάλογα αυξημένο για το ύψος του. Ο ΔΜΣ υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα). Δηλαδή σε έναν άνθρωπο με βάρος 80 κιλά και ύψος 1.7 μέτρα ο ΔΜΣ ισούται με 80÷(1.7)2 = 27.7 kg/m2.

Ο ΔΜΣ θα σας αποκαλύψει αν το βάρος σας είναι κατάλληλο για το ύψος σας:

Η παχυσαρκία είναι από τις συχνότερες και δυσκολότερες διαταραχές που αντιμετωπίζει η σύγχρονη ιατρική πρακτική. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι ξεπερνούν τα 800 και 300 εκατομμύρια αντίστοιχα.

Η παχυσαρκία αποτελεί πρόβλημα, διότι αυξάνει τον κίνδυνο για πολλά διαφορετικά προβλήματα υγείας. Επίσης δυσκολεύει την κίνηση, την αναπνοή, και άλλα πράγματα που τα άτομα με υγιές βάρος πραγματοποιούν εύκολα στην καθημερινότητά τους.

Η παχυσαρκία είναι συνδεδεμένη με χειρότερη ποιότητα ζωής, και υπονομεύει τη φυσική, συ­ναισθηματική και κοινωνική λειτουργικότητα του ατόμου. Πολλά υπέρβαρα άτομα έρχονται αντιμέτωπα με επικριτικά σχόλια και άνιση κοινωνική μεταχείριση. Πέφτουν σε κατάθλιψη ή/και υιοθετούν αμυντική συμπεριφορά, αδυνατώντας να ζήσουν τη ζωή τους στο έπακρον. Υποχρεούνται να προσαρμοστούν σε προ­βλήματα της καθημερινότητας, από το να βρουν για παράδειγμα ωραία ρούχα στο μέγεθός τους μέχρι να υιοθετήσουν άνετους τρόπους μετακίνησης και διαβίωσης. Παράλληλα, οι καθημερινές δραστηριότητες καθίστανται κοπιαστικές και ολοένα και πιο δύσκολες. Τα παχύσαρκα άτομα έρχονται ταυτόχρονα αντιμέτωπα με τον κοινωνικό στιγματισμό στην εύρεση εργασίας, την εκπαίδευση και τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Η παχυσαρκία συνοδεύεται από ποικίλες νοσηρές καταστάσεις - βλέπε γραφικές παραστάσεις που ακολουθούν - όπως π.χ.:

Ακόμα και η μέτρια αύξηση του σωματικού βάρους στον ενήλικο σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, χολολιθίαση, αρτηριακή υπέρταση και στεφανιαία νόσο. Το διάγραμμα "Α" παρουσιάζει δεδομένα της μελέτης Nurses’ Health Study από γυναίκες ηλικίας 30–55 ετών κατά την ένταξη στη μελέτη, με διάρκεια παρακολούθησης 18 έτη. Το διάγραμμα "Β" παρουσιάζει δεδομένα της μελέτης Health Professionals Follow-up Study από άντρες ηλικίας 40–65 ετών κατά την ένταξη στη μελέτη, με διάρκεια παρακολούθησης 10 έτη.

Δεδομένα από: Willett WC, Dietz WH, Colditz GA. Guidelines for healthy weight. N Engl J Med 1999; 341:427.

Ακολουθεί διάγραμμα στο οποίο παρατίθενται τα ποσοστά ατόμων με επηρεασμένη ανοχή στη γλυκόζη και διαγνωσμένο ή αδιάγνωστο διαβήτη τύπου 2 στον ενήλικο πληθυσμό των ΗΠΑ σε συνάρτηση με την ποσοστιαία αύξηση του επιθυμητού βάρους από την ηλικία των 25 ετών μέχρι την ηλικία του μέγιστου βάρους της ενήλικης ζωής (περίπου 50 ετών).

Δεδομένα από: Willett WC, Dietz WH, Colditz GA. Guidelines for healthy weight. N Engl J Med 1999; 341:427.

Επιπλέον, σύμφωνα με μελέτες, τα παχύσαρκα άτομα πεθαίνουν σε μικρότερη ηλικία συγκριτικά με τα άτομα φυσιολογικού βάρους. Επίσης, φαίνεται ότι ο κίνδυνος θανάτου αυξάνεται όσο αυξάνεται το βάρος. Ο βαθμός αύξησης του κινδύνου εξαρτάται από το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το άτομο παρέμεινε παχύσαρκο, και τα υπόλοιπα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει.

Το κυριότερο μέτρο για την αποφυγή των προβλημάτων που προκαλεί η παχυσαρκία είναι φυσικά η απώλεια βάρους. Ακόμα και αν η απώλεια βάρους δεν είναι εφικτή, μπορεί να επιτευχθεί βελτίωση της υγείας και μείωση του κινδύνου, μέσω:

Ο παράγοντας που συμβάλλει περισσότερο στην εμφάνιση της παχυσαρκίας είναι ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής. Οι περισσότεροι άνθρωποι παχαίνουν γιατί τρώνε υπερβολικά (εθελούσια υπερφαγία) και κινούνται ελάχιστα. Το φαινόμενο αυτό είναι εντονότερο στα άτομα που παρακολουθούν πολλή τηλεόραση. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι παράγοντες που φαίνεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας, και οι οποίοι δεν είναι ευρέως γνωστοί. Οι παράγοντες αυτοί είναι οι εξής:

Υπάρχουν επίσης και ορμονολογικά νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο της παχυσαρκίας, αλλά τα νοσήματα αυτά ενοχοποιούνται μόνο για ένα πολύ μικρό ποσοστό περιστατικών παχυσαρκία.

Οι παχύσαρκες γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν, πρέπει να γνωρίζουν ότι η παχυσαρκία προκαλεί υπογονιμότητα. Επίσης, η παχυσαρκία μπορεί να επιφέρει δυσμενείς συνέπειες τόσο στη μητέρα όσο και το έμβρυο, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο μαιευτικών επιπλοκών. Ωστόσο, η απώλεια βάρους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν συνιστάται, καθώς μπορεί να προκαλέσει γέννηση λιποβαρών νεογνών και καθυστέρηση ανάπτυξης, στα βρέφη παχύσαρκων γυναικών που έκαναν δίαιτα κατά την εγκυμοσύνη.

Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει σεξουαλική δυσλειτουργία στους άντρες, ειδικά αν κάποιος παχύσαρκος άντρας έχει αυξημένη αρτηριακή πίεση ή διαβήτη. Τέλος, τα παιδιά παχύσαρκων γονέων διατρέχουν και τα ίδια αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας.

ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ  ΕΥΘΥΝΩΝ

Οι πληροφορίες που περιέχονται στον παρόντα ιστότοπο είναι μόνο για εκπαιδευτικούς και ενημερωτικούς σκοπούς και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο συμβουλής ενός κατάλληλα εκπαιδευμένου και εξουσιοδοτημένου ιατρού ή άλλου φορέα παροχής υγειονομικής περίθαλψης.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθούν ως ιατρική συμβουλή. Θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε τον ιατρό σας.